درمان rTMS این اصطلاح مخفف شده عبارت Transcranial Magnetic Stimulation" "به معنای تحریک مغناطیسی فرا جمجمهای میباشد و به روشی غیر تهاجمی جهت تحریک مغز اطلاق میشود که بر اساس القای الکترومغناطیسی توسط یک سیم پیچ عایق صورت میگیرد. این سیم پیج (Coil) روی پوست سر و در نقطه ای منطبق بر ناحیه ای از مغز که توسط نقشه مغزی (QEEG) تهیه میشود و در ایجاد علایم روانپزشکی یا عصبی دخیل هستند قرار میگیرد. کویل، پالس های مغناطیسی کوتاه مدتی ایجاد میکند که از لحاظ نوع و قدرت مشابه دستگاه تصویربرداری MRI است. چنانچه پالسها بهصورت متوالی و به سرعت تجویز شدند تحت عنوانrepetitive TMS یا rTMS نامیده شده که قادر به ایجاد تغییرات پایدارتری در فعالیت مغزی میباشد.
مزایای rTMS اثر دهی قابل توجه با توجه به نتایج پژوهشهای بالینی، تأثیر درمان rTMS همانند دارودرمانی و ECT بوده است (بدون عوارض جانبی یا حداقل با عوارض جانبی کمتر از متداولترین عوارض جانبی، میتوان به یک سردرد خفیف اشاره نمود). • اثربخشی فوق العاده (بر اساس نتایج بالینی به دست آمده از پژوهشها) • بدون عوارض جانبی یا عوارض بسیار اندك • آغاز سریع تأثیرات درمانی(عمدتاً 5 / 1 هفته بعد) • تأثیربخشی و درمان رضایتبخش عمدتاً در 2 تا 4 هفته درمانی حاصل میشود • مراجع نیاز به قطع درمان دارویی برای شروع rTMS ندارد • انجام این نوع درمان بدون درد است. • این درمان غیرتهاجمی است. • درمان به صورت سرپایی است. • امکان اثر دهی درمانی برای افراد مقاوم به درمان. • حتی افرادی که به درمان rTMS پاسخ نداده اند، معمولاً بهبودی 15 % در علایم دیده میشود. • تأثیرات قابل توجه در درمان افسردگی اساسی، وسواس و دردهای روان تنی • همچنین در وزوز گوش، توهم شنوایی و بعد از سکته های مغزی بکار میرود • پارامترهای درمان برای هر بیمار متفاوت است و پروتکلهای درمانی براساس تشخیص خاص فرد بیمار انجام میشود • طی درمان با دارو با دوز کمتر و دوره درمان کوتاهتر خواهد بود
فرايند درمان جلسات rTMS بر اساس نتایج تست و ارزیابی روانپزشک/ پزشک تعیین میشود و این جلسات توسط درمانگر TMS و تحت نظارت یک پزشک انجام میگیرد بیماران در حین درمان بطور کامل هشیار هستند و قادرند مطالعه کنند و یا حتی با درمانگر و یا آشنایان خود صحبت نمایند. دستورالعمل های rTMS مشتمل بر 30 – 20 جلسه درمانی است این جلسات بسته به نوع و شدت اختلال متغیر است. هر جلسه 25 تا 45 دقیقه به طول میانجامد
عوارض درمان عوارض جانبی احتمالی rTMS ، بروز سردرد خفیف است که در نتیجه تحریک ماهیچه پوست سر ایجاد میشود. این حالت به صورت متوسط از 10 نفر 1 بیمار تجربه میکند. معمولاً، سردرد تا چند ساعت بعد رفع میشود. همچنین سرگیجه خفیف و بندرت تشنج در کسانی که سابقه تشنج داشته اند ممکن است رخ دهد. ممنوعیت این درمان در افرادی که ترکش در سر و یا ایمپلنت مغزی و یا پیس میکر قلبی دارند ممنوع است و در صورت داشتن این موارد، حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
تحريك مغناطيسي مغز(rTMS) Transcranial magnetic stimulation Or repetitive transcranial magnetic stimulation
تحريك مغناطيسي از روی جمجمه(TMS)، يك شيوه ايمن و غير تهاجمي7 است كه از طريق ارسال پالس هاي مغناطيسي فعاليت قشري آن ناحيه مورد تحريك را تغيير و با ايجاد تغييراتي در سطح گلوكز و فعاليت انتقال دهنده هاي عصبي موجب تاثيراتي در آن ناحيه مي شود. rTMS يك ابزار تشخيصي و درماني نويني است كه امروزه هم در حوزه نورولوژي وهم در حوزه اختلالات رواني كاربرد وسيعي پيدا كرده است. اثربخشي اين تكنيك حاكي از موفقيت چشم گير در بهبود علائم اختلالات خلقي بالاخص افسردگي بوده است. از طرفي شواهد ديگري نشان داده است كه اين روش مي تواند سبب افزايش تاثير درمانهاي ديگر از جمله درمانهاي دارويي شود. همچنين يافته هاي تحقيقي ديگر نشان مي دهد كه اين روش در مقايسه با شوك الكتريكي داراي تاثير يكساني مي باشد.
کاربرد در پزشکی ودرمان بیماریها 1. TMS و وزوز گوش 2. rTMS و توانبخشي سكته مغزي 3. کاربرد TMS در درمان افسردگي 4. سایر کاربردها : * وسواس فکري-عملي OCD * ا ختلال استرس پس از سانحه PTSD *اختلال پانيک ، بهبود علائم اختلالاتي چون اسکيزوفرنيا : علائم منفي و توهم شنيداري و اختلال دو قطبي * تشخيص و درمان بيماري هاي ناشي از سيستم عصبي مرکزي CNS و پيراموني PNS *درمان آسيب هاي وارده به استخوان، نخاع، ماهيچه ها و مفاصل لذا بر اين اساس مي توان گفت در ارتباط با اختلالات اخير rTMS به عنوان يک درمان، مکمل درمان هاي دارويي و غير دارويي قرار دارد. مزایای rTMS درمانی • اثردهي قابل توجه (با توجه به نتايج پژوهش هاي باليني ، تأثير درمان rTMS همانند دارودرمانی و ECT بوده است( • بدون عوارض جانبي يا حداقل با عوارض جانبي كمتر (از متداولترين عوارض جانبي مي توان به يك سردرد خفيف اشاره نمود ( • به وجود آمدن اثرات درماني سريع. • انجام اين نوع درمان بدون درد است. •اين درمان غيرتهاجمي است. • در خلال درمان هيچ بيهوشي لازم نيست. • درمان به صورت سرپايي است. • تأثيربخشي و درمان رضايت بخش عمدتاً در 2 تا 4 هفته درماني حاصل ميشود. • امكان اثردهي درماني براي افراد مقاوم به درمان. • افرادي نيز كه به درمان rTMS پاسخ نداده اند، معمولاً يك كاهش 15% در علايم افسردگيشان دیده ميشود. • تأثيرات قابل توجه در درمان MDD و نیز اختلالات دو قطبي. • پارامترهاي درمان براي هر بيمار متفاوت است و پروتكلهاي درماني براساس تشخيص خاص فرد بيمار انجام ميشود. • بيماران در خلال درمان از طريق rTMS ، با استفاده از مقياسهاي •افسردگي و اضطراب از ميزان پيشرفتشان آگاه ميگردند.
بهطور كلي، همانند هر درمان ديگر، ميزان اثر بخشي اين درمان نيز میان افراد متفاوت است. پيامدهاي درماني ، با توجه به مشاهدة بيمار قبل از فرايند درماني، نتيجه QEEG، شدت افسردگي، سابقه پزشكي و انتظارات فرد از درمان قابل پيش بيني خواهد بود.
فرايند درمان الف)قدم اول اولين مرحله پيش درمان • هماهنگي با پذيرش و وقت ارزيابي اوليه • در صورت نياز و به تشخيص پزشك و روانپزشك ارجاع به بخش آزمونها (افسردگي، اضطراب و ...) • پس از آماده شدن نتايج آزمونها مجدداً ارزيابي توسط پزشك يا روانپزشك انجام ميشود (ارزيابي ثانويه) • در صورت نياز به انجام rTMS، هماهنگي با بخش TMS صورت ميگيرد.
ب) قدم دوم: مرحله درمان TMS: جلسات rTMS بر اساس نتايج تست و ارزيابي روانپزشك/ پزشك تعيين ميشود و اين جلسات توسط درمانگر TMS و تحت نظارت يك پزشك انجام ميگيرد. • درمانگر وظيفه دارد مراجع را از روند بيماري و دستگاه TMS قبل از انجام آن آشنا سازد • مراجعين در صورتي كه احساس نارضايتي نمايند نياز به يك گوشي خواهد داشت. اين گوشي صداي دستگاه را كاهش ميدهد. • بيماران در حين درمان بطور كامل هشيار هستند و قادرند مطالعه كنند و يا حتي با درمانگر و يا آشنايان خود صحبت نمايند. ج )قدم سوم طول مدت درمان • دستورالعملهاي rTMS مشتمل بر 30 – 20 جلسه درماني است اين جلسات بسته به نوع و شدت اختلال متغير است) . • بطور معمول دو جلسه در روز از شنبه تا پنجشنبه به مدت 15 – 10 روز پيشنهاد ميشود. • هر جلسه 30 دقيقه به طول ميانجامد و بين هر جلسه درمان 45 دقيقه فاصله وجود دارد. • در بعضي بيماران، 10 جلسه اضافي براي افرادي كه دير به درمان پاسخ ميدهد پيشنهادميشود. اين ضرورت توسط تيم پزشكي صورت ميگيرد.
د)قدم سوم: تعامل بيمار: بيماران به راحتي ميتوانند هر گونه سئوال يا نگراني كه نسبت به وضعيت خود دارند بازگو نمايند. ما بيماران را تشويق ميكنيم كه چگونه ميتوانند در rTMS احساس آرامش بيشتري نمايند. در تمام جلسات درمان، در صورت نياز بيمار مجدداً به پزشك خود ارجاع داده ميشود.
ز) قدم چهارم درمان نگهدارنده :درمان نگهدارنده معمولاً مشتمل بر نيمي از جلسات فعال rTMS است. به طور ميانگين مراجعان 12 – 9 ماه بعد از درمان اصلي وارد درمان نگهدارنده ميشوند. اين درمان از فردي تا فرد ديگر متفاوت است. به محض احساس كوچكترين علامت توسط مراجع از وي خواسته ميشود بلافاصله با كلينيك تماس بگيرد و درمان نگهدارنده را شروع كند. TMSآیا هیچ گونه عوارض جانبی ندارد؟ عوارض جانبی شناخته شده TMS ، سر درد بعد از جلسات ابتدایی است و علت آن هم این است که چون پوست سر برای اولین با مغناطیس مواجه می شود امکان دارد که این واکنش را نشان دهد این عارضه موقتی است از هر 10 نفر یک نفر به آن مبتلا می شوند و اگر کسی دچار آن شد می تواند با استفاده از قرص مسکّن آنرا برطرف کند. کسانی که سابقه صرع و تشنج دارند چنانچه تحت این درمان قرار گیرند احتمال دارد که مجدد دچار تشنج شوند که عمدتاً این افراد پذیرش نمی شوند.